Κάποτε στην Σπάρτη επιτάχυναν την φυσική επιλογή μέσω του Καιάδα…! Ο λιγότερο ευνοημένος άνθρωπος από την φύση, το ισχνό κορμί με την εύθραυστη υγεία, με την όποια εκ γενετής αστοχία της φύσης ήταν καταδικασμένος. Έπρεπε πάση θυσία να διαιωνιστεί η κοινωνία των εκλεκτών.
*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Το δόγμα του Καιάδα
Σήμερα που η ανθρωπότητα δοκιμάζεται από την πανδημία του κορονοϊού, ακούσαμε λίγο-πολύ «το δόγμα του Καιάδα» από επίσημα χείλη Βρετανών «ειδημόνων»…ότι δηλ. ο θάνατος λόγω κορονοϊού επιφέρει ένα πολύ πιο γαλήνιο τέλος σε σχέση με άλλους κλ.π. Ακούσαμε και την ανοησία για την αντιμετώπιση της πανδημίας δια για της «ανοσίας της αγέλης». Άλλα επειδή η μέθοδος αυτή θα είχε ως συνέπεια 300.000 θανάτους στο Ηνωμένο Βασίλειο, είδαμε πολιτική αναστροφή του Boris Johnson την τελευταία στιγμή… Και όλα αυτά ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ο ένας μετά τον άλλο κηρύσσουν τις χώρες τους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Βγάζουν διαγγέλματα και μιλούν για πόλεμο…
Τι διασώζει την Ελλάδα
Είναι η τόσο νωπή στιγμή της τραγικής ειρωνείας που οι χώρες της Ε.Ε επισημοποιούν το ευρωδιαζύγιο-Brexit με ένα τρόπο διαφορετικό: óχι με κάλπες, ούτε με διακηρύξεις. Αλλά με μία -άτυπη έστω- κοινή κατασταλτική πολιτική κατά της πανδημίας. Με την οικονομική υποστήριξη των συστημάτων υγείας μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και της ΕΚΤ, με κλείσιμο των συνόρων της σε πολίτες εκτός Ε.Ε, με προτεραιότητα δηλ. στους πολίτες της και όχι στους αριθμούς… Τι διασώζει την Ελλάδα λοιπόν: η πρόσδεσή μας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Κάναμε τόσες θυσίες για αυτό, για να έρθει αυτή η δύσκολη στιγμή να το εξαργυρώσουμε.
Δεύτερη ευκαιρία
Φαίνεται ότι η παγκόσμια απειλή του κορονοϊού μετά την Lehman Brothers δίνει στην Ευρώπη μια δεύτερη ευκαιρία για να δείξει καλύτερα αντανακλαστικά από ότι την πρώτη φορά. Να αντιδράσει πιο γρήγορα, πιο συντονισμένα και πιο πρακτικά. Να αποδείξει δηλαδή, μέσω αυτής της δυσάρεστης αφορμής την αιτία της ύπαρξής της. Είναι γεγονός ότι τα εθνικά συστήματα υγείας των κρατών-μελών μεμονωμένα δεν μπορούν να αντέξουν την σαρωτική επέλαση της νόσου covid-19. Oύτε οι επιμέρους αγορές μπορούν να υποκαταστήσουν την δυναμική της Ενιαίας Αγοράς. Ιδίως τώρα, όταν οι καταναλωτικές ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών δεν μπορούν να βασιστούν σε «εθνική αυτάρκεια». Και φυσικά δεν υπάρχει νόημα για καμία ευημερούσα οικονομία αν δεν υπάρχουν οι άνθρωποι που την δημιουργούν και την απολαμβάνουν.
Οπότε από τα μέχρι τώρα δείγματα διαφαίνεται ότι η Ευρώπη έχει βρει το εμβόλιο του σοσιαλιστή φιλελευθερισμού για την διάσωσή της, καθώς αναμφίβολα ο κορονοϊός απειλεί την ίδια της την ύπαρξη. Άλλη μια χαμένη ευκαιρία της ευρωπαϊκής οικογένειας η Ιστορία δεν θα την συγχωρούσε. Σίγουρα με ατέλειες, με καθυστέρηση, με λάθη. Αλλά με πρόθεση για δράση και άμεση έκφρασή της.
Και τώρα ως δούμε πώς είναι όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια και ο Θεός χαμογελά:
- Η Μ.Βρετανία αποχώρησε από την Ε.Ε με τυμπανοκρουσίες μόλις στις 31 Ιανουαρίου 2020. Ποιος άραγε θα φανταζόταν πριν 1,5 μήνα, με βάση πλέον τα νέα δεδομένα την μοναξιά της ως προς τις δυνάμεις του εθνικού συστήματος υγείας της αλλά και προς τις δυνατότητες της «μοναχικής» οικονομικής ανάκαμψής της. Μπορεί να είχε ούτως ή άλλως δικό της νόμισμα σίγουρα όμως περισσότερο «μόνη» στην ανάκαμψη που θα επιδιώξει στην συνέχεια.
- Η Ευρώπη για καιρό στρουθοκαμήλιζε για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Η τουρκική απειλή ωστόσο ταύτισε τα ελληνικά με τα ευρωπαϊκά σύνορα. Και ξαφνικά ήρθε ο κορονοϊός για να σφραγίσει και επισήμως τα ευρωπαϊκά σύνορα σε πολίτες εκτός Ε.Ε. Εξέλιξη που δυναμίτισε τα σχέδια Ερντογάν υπέρ μας πέρα από κάθε προσδοκία.
- Τουρκική απομόνωση και τουρκική απειλή. Το ταρακούνημα της ήδη προβληματικής τουρκικής οικονομίας από την πανδημία θα είναι πολύ μεγάλο. Και τα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν στο εσωτερικό της Χώρας του ήδη πολλά. Σίγουρα θα επιζητήσει έναν διαπληκτισμό επίδειξης ισχύος με την χώρα μας. Ωστόσο η πανδημία, σαφώς και θα επηρεάσει και τα ανταλλάγματα για το προσφυγικό, την μελλοντική στάση των ευρωπαίων ηγετών που έχουν ως προτεραιότητα πλέον την διάσωση της Ε.Ε, ενώ η Ευρώπη ήδη δείχνει την πλάτη της στον «Σουλτάνο».
- Τέλος στην πανδημία του λαϊκισμού. Η πανδημία απογύμνωσε ταχύτατα τις ρητορικές του λαϊκισμού στην πλειοψηφία των πληττόμενων χωρών. Κανένας δεν έχει ευήκοα ώτα για ανώδυνες, ευχάριστες αλλά μη ρεαλιστικές λύσεις. Όταν σοβαρά προβλήματα είναι παρόντα, ο μέσος λογικός πολίτης αντιλαμβάνεται την σημασία των συμβουλών των ειδικών και των τεχνοκρατών και ας ξεβολεύεται. Νιώθει ασφάλεια με τις υποδείξεις τους και ευγνωμοσύνη για την παρουσία τους στην δημόσια ζωή.
Τελικά ο covid-19 αν και ακόμα αχαρτογράφητος είναι τη δεομένη στιγμή, ο απόλυτος ρυθμιστής των αγορών και της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής. Θα ξεκαθαρίσει τα ανδρείκελα από τους ηγέτες θα επαναπροσδιορίσει κριτήρια και αξίες και θα ξαναστήσει την παρτίδα στην γεωπολιτική σκακιέρα. Δύναμη, κουράγιο, υπομονή και επαγρύπνηση. Αυτή η παρτίδα από ότι φαίνεται, εφόσον συνεχίσουμε συλλογικά, είναι κερδισμένη για λογαριασμό μας…