Η ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό
Ξεκινάμε την 3η δεκαετία του 21ου αιώνα. Με πολλές από τις πληγές μας ακόμη ανοιχτές ως κοινωνία, ως πολιτεία, ως κρατικός μηχανισμός.
*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Με μια δεκαετία που μας σφράγισε με πυκνά και δύσκολα μαθήματα σε όλους τους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής μας. Που ανέδειξε ακριβώς αυτήν την αλληλένδετη σχέση τους, καθώς δεν είναι «βίοι παράλληλοι», αλλά αληλεξαρτώμενοι. Οικονομία, παιδεία, υγεία, δημόσια ασφάλεια, εξωτερική πολιτική στην κόψη του ξυραφιού, με απόλυτη ανάγκη για μακροπρόθεσμο πλέον σχεδιασμό και στοχοθεσία.
Οπότε θα πρέπει όλοι στο εξής – στα βασικά τουλάχιστον – να συμφωνήσουμε σ’ένα κοινό γλωσσάρι.
Κρατική βία, υπέρβαση ή μη
Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στο Κουκάκι, ανέκυψε και το πολύ σοβαρό ζήτημα της κρατικής βίας, της υπέρβασης ή μη αυτής κλ.π.
Δεν μπορούμε να εκφέρουμε απόλυτη άποψη για γεγονότα τα οποία ακόμη διερευνώνται ως προς το επίμαχο περιστατικό.
Μπορούμε όμως να εκφράσουμε βεβαιότητα για τα παρακάτω:
Ομόφωνη αποδοχή
Επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, και μάλιστα μετά την μεγάλη επιτυχία του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο νόμος τροποποιήθηκε, δεν χρειάζεται πλέον γραπτό ένταλμα και πλέον η παρουσία δικαστικού λειτουργού στις έρευνες της αστυνομίας υπέχει θέσει εντάλματος.
Αυτή δε η παρουσία του εισαγγελικού λειτουργού νομιμοποιεί την διαδικασία εισόδου της αστυνομίας σε ιδιωτικό χώρο (κατοικία, επαγγελματική στέγη κλ.π).
Δηλαδή, η συγκεκριμένη νομοθετική τροποποίηση για να το πούμε διαφορετικά, κρίθηκε αναγκαία και επί κεντροαριστερής κυβέρνησης, παρέμεινε ενεργή ως διάταξη επί κυβέρνησης Σύριζα (απλώς διευρύνθηκε και στην «κάθε είδους έρευνα», το γνωστό άρθρο 253 ΚΠΔ) και εφαρμόστηκε μόλις πρόσφατα και από την παρούσα κυβέρνηση.
Επομένως, αυτό αναδεικνύει την ήδη υπάρχουσα ομόφωνης αποδοχής κάποιων αναγκαίων μέτρων (εν προκειμένω την κατάργηση του γραπτού εντάλματος) ανεξάρτητα από ρεπερτόρια ιδεοληψιών και δημαγωγικών αφηγημάτων.
Ενιαία αντιμετώπιση στα θέματα Δημοσίας Τάξεως
Ιδιαίτερα δε, όταν μιλάμε για οργανωμένη πολιτεία και δυτικού τύπου αστική δημοκρατία, η χρήση νόμιμης βίας θα πρέπει να είναι το έσχατο μέτρο διαφύλαξης της δημόσιας τάξης οπωσδήποτε με μονοπωλιακή άσκηση αυτής εκ μέρους του κράτους.
Η δε ενιαία, υπερκομματική αντιμετώπιση ως προς την αναγκαία επιστράτευση νόμιμης βίας, θωρακίζει ακόλουθα και το θεσμικό ρόλο της Δικαιοσύνης.
Ο ρόλος των δικαστικών λειτουργών δηλ. δεν γίνεται να προσαρμόζεται σε πολιτικές σκοπιμότητες a la cart ούτε να χρησιμοποιείται ως εργαλείο σε project επικοινωνιακής εκστρατείας. Στα ευαίσθητα θέματα δημοσίας τάξης όλοι θα πρέπει στο εξής να συμφωνούμε στα αυτονόητα.
Εχέγγυα νομιμότητας κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας
Άλλωστε για αυτό υπάρχουν κάποιες πολύ αυστηρές προυποθέσεις κατά την διεξαγωγή π.χ της κατ’οίκον έρευνας.
Πρόκειται ουσιαστικά για την εξαιρετική περίπτωση, (καθ’υπαγόρευση λόγων δημοσίου συμφέροντος) της παραβίασης – δικαιολογημένης ως αναγκαίας – του οικογενειακού ασύλου, συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος.
Ακριβώς για τους λόγους αυτούς η παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας ανάγεται σε όρος της νομιμότητας της έρευνας.
Συνθήκη Ισορροπίας
Εφόσον λοιπόν διαπιστωθεί με βεβαιότητα ότι ο όρος αυτός συνέτρεξε, οι περαιτέρω αστερίσκοι μπορούν να οδηγήσουν σε επικίνδυνες ατραπούς.
Να οδηγήσουν δηλ. στην αμφισβήτηση του μονοπωλίου της νόμιμης βίας από την πολιτεία και συνακόλουθα στην αμφισβήτηση του πηρύνα αυτής καθαυτής της δημόσιας τάξης.
Οπότε, είναι αναγκαία να καταδικάζουμε κάθε περιστατικό κατάχρησης – υπέρβασης εξουσίας, όπως άλλωστε και κάθε περιστατικό κατάχρησης δικαιώματος.
Σε αυτήν την συνθήκη ισορροπίας και μόνο, τόσο η ανάγκη για κατασταλτικές επεμβάσεις εκ μέρους του κράτους θα απομειώνεται όσο και η αρμονική κοινωνική συνύπαρξη θα εξασφαλίζεται.
Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τόσο μεγάλες προκλήσεις στο άμεσο μέλλον που πλέον πρέπει οριστικά να συμφωνήσουμε στα αυτονόητα…