Τουρκική κυκλοθυμία
Το τελευταίο διάστημα και ενώ η Χώρα φαίνεται να εγκαταλείπει σταδιακά και σταθερά την μαύρη δεκαετία της οικονομική κρίσης, γκρίζα σύννεφα επισκιάζουν και πάλι τις σχέσεις μας με τη γείτονα Χώρα.
*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Η προκλητικότητα του ετέρου υποκειμένου αυτής της σχέσης γειτνίασης-δηλ. της Τουρκίας- είναι και πάλι σε έξαρση.
Ωστόσο το πιο ανησυχητικό στοιχείο πλέον είναι η κυκλοθυμία της στην εκδήλωση της εξωτερικής της πολιτικής. Ειδικότερα, τις τελευταίες μέρες εκφράστηκε από το ΥΠΕΞ της Τουρκίας «ότι δεν αποκλείουν την Χάγη». Παράλληλα αξιοσημείωτη είναι και η μεταστροφή του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ανέφερε ότι η κρίση στη Λιβύη δεν είναι δυνατόν να επιλυθεί με «στρατιωτικά μέσα».
Εφησυχασμός;
Η φαινομενική εξομάλυνση του κλίματος ως προς τις διμερείς μας σχέσεις με την Τουρκία, ενδέχεται να μας παραπλανήσει επικίνδυνα.
Η Ελλάδα σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής δεν θα πρέπει να εφησυχάσει. Να αφήσει δηλ. τα «αγκάθια» που προκαλούν αγκυλώσεις σε αυτήν την σχέση να αποκτήσουν χαρακτήρα χρονιότητας.
Με άλλα λόγια, το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών- της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ – θα πρέπει να πλέον να διευθετηθεί οριστικά και όχι μόνο με την Τουρκία, αλλά και με όλες τις υπόλοιπες συνορεύουσες με την Ελλάδα χώρες.
Το 1977 συνάφθηκε η σύμβαση οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η οποία αποτελεί ένα επωφελές για εμάς προηγούμενο και για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Η τουρκική τακτική
Η ανακήρυξή του τουρκολιβυκού συμφώνου ως όλως παράνομου, αντικείμενου στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, του Δικαίου της Θάλασσας και στερούμενου ενεργητικής νομιμοποίησης δεν είναι αρκετή.
Εφόσον η Τουρκία επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα και κομπάζει για τον τουρκικό αναθεωρητισμό –«όπιο» που έχει ανάγκη για να κατευνάζει εσωτερικά της ζητήματα- με το ίδιο σκεπτικό δεν θα διστάσει να δηλώσει έτοιμη και για μια διαδικασία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Τακτική που πρόσφατα επιβεβαιώθηκε από το ΥΠΕΞ της γείτονος. Είθισται δε, αυτός που αιτείται πρώτος την προσφυγή να θέτει και πρώτος την σχετική ατζέντα.
Και για να μιλάμε με αντιστοιχία όρων στην συγκεκριμένη περίπτωση, η ατζέντα αφορά το συνυποσχετικό που αποτελεί βασική προϋπόθεση της προδικασίας ενώπιον του διεθνούς δικαιοδοτικού οργάνου.
Η ρεαλιστική λύση
Η διαδικασία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης δεν εγγυάται φυσικά ότι θα βγούμε αλώβητοι από αυτήν ως προς τα εθνικά μας συμφέροντα.
Σημαίνει ότι δεχόμαστε καταρχήν να θέσουμε προς συζήτηση-άρα προς διαπραγμάτευση, και άρα να δεχθούμε υποχώρηση- από τα υφιστάμενα δεδομένα.
Εφόσον, όμως δεν διαφαίνεται άλλη ρεαλιστική λύση ως προς τις επιλογές μας για προστασία υπό τους κανόνες της Διεθνούς Νομιμότητας θα πρέπει σε μια τέτοια περίπτωση να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό. Να είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι, να έχουμε αποκωδικοποιήσει τους διεθνείς συσχετισμούς και να διεκδικήσουμε ένα μη αμφίσημο δεδικασμένο.
Το επίμαχο συνυποσχετικό
Βασική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς θα πρέπει να είναι η αποτύπωση στο επίμαχο συνυποσχετικό όλων εκείνων των κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν την σχέση μας με την Τουρκία και ταυτόχρονα διεγείρουν αισθήματα συμμαχική στήριξης και αλληλεγγύης υπέρ μας.
Τόσο εκ μέρους των ΗΠΑ όσο και εκ μέρους της Ε.Ε. Εκμεταλλευόμενοι ιδίως τις τελευταίες τοποθετήσεις (Πομπέο, Γερμανική Βουλή, Γαλλία) υπέρ μας, και εφόσον η Χάγη διαφαίνεται μονόδρομος δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος.
Οι διπλωματικές μας κινήσεις μπορούν να προωθήσουν σε αυτήν την κατεύθυνση την εθνική γραμμή και να δελεάσουν με απτά επιχειρήματα, την διεθνή κοινότητα προς όφελος των εθνικών μας συμφερόντων.
Αιχμή του δόρατος της επιχειρηματολογίας μας αποτελεί ο ρόλος-κλειδί που διαδραματίζει η Ελλάδα ως προς το μεταναστευτικό, την ειρήνη και την σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής.
Σύμφωνα με τον Μπίσμαρκ «τα σκυλιά ακολουθούν αυτόν που τα ταΐζει».
Η Τουρκία έχει επενδύσει πολύ σε αυτό το παιχνίδι -κυρίως-εντυπώσεων. Αν και η Χώρα μας δεν υπερτερεί αριθμητικά, έχει τη δυνατότητα να παίξει αυτό το παιχνίδι πολύ καλύτερα αναδεικνύοντας πολλά άλλα σημεία στα οποία πλεονεκτεί
Ίσως αυτή να είναι και η πρόκληση της συγκεκριμένης ιστορικής συγκυρίας…