Ποιά είναι η μεσαία τάξη
«Ανασύσταση της μεσαίας τάξης» το θέμα του τρίτου συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών, (think tank του Ευάγγελου Βενιζέλου) που ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.
Η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας «ακτινογραφήθηκε» και το συμπέρασμα φυσικά με ομοφωνία ήταν ότι η μεσαία τάξη υπέστη «βαριές κακώσεις» αλλά όχι ανεπανόρθωτη βλάβη. Ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, πολιτικοί από ετερόκλητα πολιτικά περιβάλλοντα, και διοικητές τραπεζών μπορεί να μην συνέπλευσαν πλήρως ως προς τα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά στεγανά της μεσαίας τάξης.
Γράφει η Αντιγόνη Βαφείδου
Συμφώνησαν όμως στον αποφατικό ορισμό της: ότι όσοι αυτοπροσδιορίζονται ως ανήκοντες στη μεσαία τάξη πια – ειδικά μετά το βαρύ τίμημα που πληρώσαμε στα θέλγητρα του εθνολαϊκισμού και λαϊκισμού τα τελευταία χρόνια – μπορούν να κριτικάρουν αυστηρά την Ευρώπη, αλλά όχι να την αφορίζουν, οφείλουν να υπερασπίζονται κοινωνικές πολιτικές αλλά να μην παραγνωρίζουν αξιώματα της οικονομίας που διαμορφώνουν την πραγματικότητά μας.
Αντιευρωπαϊκή συνθηματολογία, οι ιδεολογικοί ναρκισσισμοί
Σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον όπου τo κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο αλλάζει, η Ελλάδα θα έπρεπε αντίστοιχα εδώ και χρόνια σταδιακά να προσαρμοστεί.
Με υστέρηση στην ανταγωνιστικότητα, κλειστές αγορές και λειψό κοινωνικό κράτος δεν υπήρχε πλέον προοπτική ανάπτυξης για τη Χώρα με τις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας.
Κάπου εκεί λοιπόν, μεταξύ άρνησης ανάληψης ευθύνης και νέας πραγματικότητας ευδοκίμησε η αντιευρωπαϊκή συνθηματολογία, οι ιδεολογικοί ναρκισσισμοί κλ.π.. Από αυτό το πανέρι δημαγωγίας «αγόρασε» και η μεσαία τάξη…είχε ήδη κουραστεί από θυσίες 6 ετών, είχε πεισθεί ότι μπορείς να έχεις ευρώ χωρίς Μνημόνιο και έτσι έγινε θεατής του θρίλερ με τα ATMs.
27 Ιουνίου 2015…
Στις 27 Ιουνίου 2015, 4 χρόνια πριν, αφού σπαταλήθηκαν 6 μήνες πολύτιμου εθνικού χρόνου σε μια «περήφανη» διαπραγμάτευση με τους πιστωτές, ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός οδήγησε τη Χώρα σε μια επικίνδυνη ακροβασία, με απειλή την καταβαράθρωσή της στον Καιάδα της άτακτης χρεωκοπίας, της ευρωπαϊκής της απένταξης….
Η δημοκρατική διαδικασία του δημοψηφίσματος στη συνέχεια, κατάντησε επικοινωνιακό εργαλείο-τραγέλαφος για να πάρουμε ένα πολύ απλό μάθημα με πολύ μεγάλο κόστος: οι διακηρύξεις για μη ρεαλιστικές λύσεις σε ρεαλιστικά προβλήματα, είναι ο ορισμός της δημαγωγίας
Η πολιτική στάση και επιλογή που τραυμάτισε τη μεσαία τάξη
Σήμερα, στην Ελλάδα οι εκλογικοί συσχετισμοί φαίνεται ότι σιγά-σιγά αλλάζουν…
Μιλάμε για ένα νέο κέντρο, το οποίο έχει πλέον χαρακτήρα περισσότερο αντιδιχαστικό και μετριοπαθή, έχει εγκαταλείψει τη στείρα αντιδεξιά ρητορική και ουσιαστικά διαμορφώνει τις τάσεις και τους προσανατολισμούς του διαμέσου της μεσαίας τάξης.
Η δε μεσαία τάξη, μετά την οικονομική αφαίμαξη που υπέστη τα τελευταία χρόνια φαίνεται να ισχυροποίησε τη βούληση για συσπείρωσή της, και μάλλον αποτίμησε με περισυλλογή το υπαρξιακό της σοκ.
Μάλιστα αν σημειωθεί εδώ ότι η μεσαία τάξη δεν προσδιορίζεται μόνο με οικονομικά κριτήρια, αλλά και με χαρακτηριστικά πολιτισμικού, μορφωτικού επιπέδου και κυρίως τάση για ανοδική κοινωνική κινητικότητα, αντιλαμβανόμαστε με ευκολία ποιά ήταν η πολιτική στάση και επιλογή που την τραυμάτισε τόσο πολύ: αντιμετωπίστηκε όλως αυθαίρετα ως «ελίτ», με δεδομένα αποθέματα οικονομικής αντοχής που θα έπρεπε να κουβαλήσει εφεξής στις πλάτες της ένα διαρκώς φτωχοποιούμενο κοινωνικό ιστό…
Δεν υπάρχει χώρος για δημαγωγία
Η αμφιθυμία των πολιτών είναι απαραίτητο στοιχείο στις δημοκρατίες διαχρονικά. Είναι η τροχαλία που ανεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις και έτσι υπάρχει η εναλλαγή στην εξουσία.
Αυτό όμως δεν θα πρέπει στο εξής να αφήνει χώρο για δημαγωγία. Το ζητούμενο λοιπόν είναι πόσο έτοιμοι είμαστε τώρα να ακούσουμε λιγότερα συνθήματα και περισσότερο ρεαλισμό; Σίγουρα είναι δύσκολο να αφήσει κανείς οικεία αφηγήματα, να κάνει αυτοκριτική και να επαναπροσδιοριστεί.
Η αυτογνωσιακή ευθύνη της μεσαίας τάξης στο ευρωπαϊκό και εθνικό περιβάλλον
Παρόλα αυτά, η μεσαία τάξη οφείλει να αναλάβει την αυτογνωσιακή της ευθύνη, ως προς το μέλλον και την προοπτική που θέλει να έχει. Π.χ. η ανοδική κοινωνική κινητικότητα που εξασφαλίζονταν κάποτε απλώς και μόνο με το πτυχίο του πανεπιστημίου, η διαχείριση μια περιστασιακής περιόδου ύφεσης που άλλοτε ήταν διαχειρίσιμη από μια μικρομεσαία επιχείρηση, το κίνητρο για επιστροφή των «νεοσσών» της μεσαίας τάξης μετά από την ακριβή μετεκπαίδευση στην οποία επένδυσαν οι γονείς ή οι υποτροφίες του κράτους είναι κεκτημένα, ωστόσο όχι πλέον επαρκή για την προσαρμογή στις νέες προκλήσεις.
Ως προς το Ευρωπαϊκό περιβάλλον με τα προβλήματά του και τις ατέλειές του πρέπει να μην ξεχνάμε ότι από τότε που προσδεθήκαμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια, απαλλαχτήκαμε από τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, χαίρουμε άλλης υπόληψης στη βαλκανική μας γειτονιά και διάγουμε την μακροβιότερη περίοδο ειρήνης της πρόσφατης ιστορίας μας.
Ως προς το εθνικό μας περιβάλλον, οι εκλογές της 7ης Ιουλίου θα πρέπει να σηματοδοτήσουν το τέλος του μεταπολιτευτικού κύκλου ως προς τη σουρεάλ συνθηματολογία, το ύφος, το ήθος του πολιτικού λόγου, του ρόλου της υπεύθυνης αντιπολίτευσης.
Η μεσαία τάξη θα πρέπει να εξαργυρώσει τη διάψευση της τελευταίας προσδοκίας και να μην υποστεί απώλεια της τελευταίας ευκαιρίας: για υγιείς κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς και κυβερνησιμότητα, για εξωστρέφεια της οικονομίας που στηρίζεται κατ’εξοχήν στις ίδιες της τις δυνάμεις.
Σε κλίμα τονωμένης δημοκρατίας, με προτεραιότητα την αποκατάσταση του κύρους των θεσμών, με συναινέσεις στα σοβαρά και μεγάλα εθνικά θέματα, η Χώρα μπορεί να τεθεί σε επανεκκίνηση, η μεσαία τάξη να πρωταγωνιστήσει και να «επανασυγκολλήσει» την ελληνική κοινωνία.
Ο κυρίαρχος ρόλος της μεσαίας τάξης στις επερχόμενες εκλογές
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο διφορούμενος Μακιαβέλι: «όσες φορές αν απογοητευτούν από την αλλαγή του Ηγέτη τους (εν. οι πολίτες), πάντα θα επιδιώκουν να βελτιώσουν τη ζωή τους αλλάζοντας Ηγέτη….».
Και επειδή η μεσαία τάξη αγαπά την εθνική προκοπή, αγκαλιάζει τις μεταρρυθμίσεις, επαναπροσδιορίζει την εκλογική της συμπεριφορά και γυρίζει την πλάτη σε δημαγωγικά αφηγήματα που την απείλησαν με αφανισμό, έρχεται να δηλώσει «παρούσα» σε αυτές τις εκλογές και να διαμορφώσει κυρίαρχο ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Έρχεται να διεκδικήσει ουσιαστικές κοινωνικές και οικονομικές προϋποθέσεις ανασύνταξής της. Έρχεται για να ξαναδώσει προοπτική στον ίδιο της τον εαυτό….