Το ξέφρενο «τρεχαλητό»
Το αρνητικό αντίκτυπο του κορονοϊού στη παγκόσμια οικονομία όλο και βαθαίνει. Οι κυβερνήσεις -κάθε μια σύμφωνα με τις δυνάμεις της-επιχειρούν με έκτακτα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής να μετριάσουν την οικονομική επιδείνωση. Ωστόσο, έχουν διαφορετικές δυνατότητες οι ανεπτυγμένες σε σχέση με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Τα χρηματοοικονομικά εργαλεία και ο δημοσιονομικός χώρος που διαθέτουν π.χ. οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι καν συγκρίσιμα με τα αντίστοιχα που έχει στην διάθεσή της η Λατινική Αμερική. Συνακόλουθα, κατά την περίοδο της επαναφοράς της παγκόσμιας οικονομίας («recovery period») και της επανάκτησης της κανονικότητας (σε ρυθμούς ανάπτυξης, επενδύσεις κλ.π) θα εντοπίσουμε δυστυχώς ακόμη μεγαλύτερα χάσματα μεταξύ πλούσιων και φτωχών κρατών. Απόρροια αυτού του φαινομένου θα είναι στην συνέχεια ένα ξέφρενο «τρεχαλητό» των οικονομικά ασθενέστερων κρατών που «έμειναν πίσω», προκειμένου να προλάβουν έστω το τελευταίο βαγόνι στο συρμό της παγκόσμιας οικονομίας.
*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Το στοίχημα
Παρόμοια είναι και η θέση της Χώρας μας, αναφορικά με τις διεκδικήσεις της από την οικονομική υποστήριξη της Ευρωζώνης: Έχοντας μόλις ξεμυτήσει από την μακροχρόνια ύφεση της τελευταίας δεκαετίας δεν θέλει και δεν μπορεί να υπολείπεται κατά την επανεκκίνηση των οικονομικών εξελίξεων. Βασικές προϋποθέσεις για αυτό αποτελούν: 1) το πράσινο φως στην επιχορηγήσεις που ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση κατά την τελευταία σύνοδο των ευρωπαίων ηγετών, και 2) «ο αναπνευστήρας» για τα υφιστάμενα κόκκινα δάνεια αλλά και για τα κόκκινα δάνεια που θα προστεθούν στις επισφάλειες των τραπεζών λόγω της πανδημίας.
Η πίεση των Ελληνικών Τραπεζών
Σύμφωνα με την JP Morgan το κόστος ιδίων κεφαλαίων για τις Ελληνικές Τράπεζες αυξάνει κατά 24%. Η συνθήκη της πανδημίας που έφερε το αιφνιδιαστικό «πάγωμα» της όποιας επενδυτικής δραστηριότητας και ανέκοψε απότομα την ανάκαμψη του ελληνικού τραπεζικού κλάδου ήρθε και θα μείνει για καιρό. Ωστόσο, για να μην επιταθεί περαιτέρω η κρίση των ελληνικών τραπεζών, δεν θα πρέπει να μετακυλήσουν την πίεση τους αυτή ούτε στους επενδυτές ούτε στα νοικοκυριά. Σε διαφορετική περίπτωση θα γυρίσουμε και πάλι στον φαύλο κύκλο της λιτότητας και στους αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Η προστασία της α΄ κατοικίας και οι έκθετοι δανειολήπτες
Επισήμως, με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, η προστασία της α’ κατοικίας λήγει στις 30 Απριλίου 2020. Μεταξύ δε άλλων διαφόρων διατάξεων, το συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει και την συνεισφορά του Δημοσίου στις δόσεις των δανειοληπτών που θεωρούνται τελικά επιλέξιμοι για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους….Πώς όμως τώρα το Δημόσιο θα μπορεί να συνεισφέρει δεδομένης της πανδημικής-οικονομικής κρίσης και της διόγκωσης του δημοσίου χρέους;
Σύμφωνα με την τηλεδιάσκεψη μεταξύ της ελληνικής πλευράς και εκπροσώπων των θεσμών την περασμένη Πέμπτη στις 23 Απριλίου 2020, το φλέγον ζήτημα της προστασία της α΄ κατοικίας ακόμη στασιάζεται και δεν έχει δοθεί επισήμως παράταση του νομοθετικού πλαισίου προστασίας. Πρόκειται για οικονομικό γρίφο που αφορά δυνατούς λύτες. Και θα πρέπει πλέον να περιληφθούν στους πληττόμενους δανειολήπτες και όσοι πρόσφατα «κοκκίνισαν» τα δάνειά τους λόγω των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας. Ο οικονομικός εκτροχιασμός των νοικοκυριών αναμφισβήτητα θα έχει εμφανείς επιπτώσεις πέρα από τους μήνες της άνοιξης του 2020.
Παράταση ισχύος της νομοθετικής επιείκειας
Οπότε θα πρέπει να τεθούν επιεικέστερα εισοδηματικά κριτήρια επιλεξιμότητας, γενναίες αναπροσαρμογές αντικειμενικών αξιών και μια εύλογη παράταση ισχύος της νομοθετικής επιείκειας. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να αναδειχθούν στην πρώτη θέση της ατζέντας κατά την επόμενη συνάντηση της ελληνικής πλευράς με τους θεσμούς και τους ευρωπαίους ηγέτες, σε συνδυασμό με ένα επίσης αναπροσαρμοσμένο πλαίσιο χορήγησης επιδοτήσεων και επιχειρηματικής χρηματοδότησης.
Η διαχείριση των κόκκινων δανείων είναι παράμετρος καίριας σημασίας για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Μιας οικονομίας ήδη πολύπαθης και αποδυναμωμένης, η οποία δεν έχει πλέον περιθώρια αποτυχίας , ή άστοχων χρονοβόρων πειραμάτων.