Skip to main content

Ελευθεροτυπία, Λογοκρισία και Πανδημία: ένα φάρμακο για δύο νόσους

Σύμφωνα με τους New York Times, ο απολογισμός των Ηνωμένων Πολιτειών υπό την ηγεσία του Donald Trump στην πανδημία,  θα μετρά την ανυπολόγιστη απώλεια 100.000 (εκατό χιλιάδων) ανθρώπων. Και φυσικά πέρα από τα διαγγέλματα του Αμερικανού ηγέτη, ακούγαμε τον ατρόμητο Ερντογάν να υποβιβάζει την σοβαρότητα της υγειονομικής κρίσης, συνιστώντας άφθονη κολόνια κατά του κορονοϊού, ενώ θα παραμείνει άγνωστος για πάντα ο αριθμός των ανθρώπων που χάθηκαν σε πολλές χώρες του λόγω της πανδημίας … Παράλληλα, η πολιτική ανευθυνότητα του Boris Johnson με μότο την «ανοσία της αγέλης», κατέληξε με τον ίδιο πρωταγωνιστή σε ένα τραγικό μεταίχμιο-στιγμιότυπο μεταξύ ζωής και θανάτου σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

*Της Αντιγόνης Βαφείδου

Κάθε απόγευμα στις 18:00

Εμείς οι ‘Έλληνες από την άλλη, μόλις είδαμε τον κ. Τσιόρδα να συγκρατεί με κόπο τον λυγμό του όταν αναφέρθηκε «στις μανάδες μας και τους πατεράδες μας» που πρέπει να προστατεύσουμε, γιατί «χωρίς αυτούς δεν είμαστε τίποτε…» είχαμε ήδη δει την προοικονομία του έργου που εκτυλίσσονταν. Σίγουρα κάτι κοινό νιώσαμε, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων και προτιμήσεων. Κάτι μας ένωσε, κάτι μας άγγιξε όλους μας. Αυτός ήταν και ο λόγος που πειθαρχήσαμε. Αυτός ήταν και ο λόγος  που  νιώσαμε και ασφαλείς. Και έτσι πετύχαμε. Όλοι οι Έλληνες καθηλωμένοι κάθε απόγευμα στις 18:00 να ακούσουμε, να μάθουμε τον ακριβή αριθμό κρουσμάτων, θανάτων, ιαθέντων  όπως εκάστοτε προέκυπτε. Επιζητούσαμε την μετριοπάθεια και ψυχραιμία που μετέδιδε ο τόνος του κ. Τσιόρδα και την σοβαρότητα-αυστηρότητα του κ. Χαρδαλιά. Με λίγα  λόγια, επιζητούσαμε  την ακώλυτη πρόσβαση στην πληροφορία, η οποία τελικά ήταν το μεγάλο μας προνόμιο.

Αυτονόητη η ελευθεροτυπία  παντού και πάντα;

Η ακώλυτη πρόσβαση στην πληροφορία, έχει ακολούθως την εδραιωμένη ελευθερία της γνώμης και της ελευθεροτυπίας. Είναι άραγε αυτονόητο ότι σήμερα όλες οι πολιτικές ηγεσίες του κόσμου να αφήνουν την ελευθεροτυπία να ευδοκιμήσει;

Τα πολιτικά συστήματα των  ηγετών-λαϊκιστών έχουν κάνει την ζωή τους αφάνταστα πιο εύκολη, με την καθιέρωση «κηδεμονίας» της κοινής γνώμης μέσω υπαγορευμένων δημοσκοπήσεων, επιλεκτικά δημοσιοποιημένων πληροφοριών, υποβίβασης σημασίας διαφόρων κρίσεων κλ.π. Τα ελλιπή δεδομένα με την σειρά τους διαμορφώνουν το λαϊκό αίσθημα. Πρόκειται για τον απλούστερο τρόπο απόκτησης και διατήρησης της εξουσίας. Σήμερα, ελάχιστοι είναι οι αρχηγοί με σαφή πολιτική γραμμή που τολμούν να γίνουν δυσάρεστοι στο παρόν για να δικαιωθούν στο μέλλον και ηγούνται εκθέτοντας την κοινή γνώμη σε κάθε πληροφορίας της επικαιρότητας.

Ο λογαριασμός επιστρέφει πάντα τους πολίτες

Ακόμα και οι σύγχρονες δημοκρατίες μετριάζονται δυστυχώς από τον πρόσκαιρο σφυγμό της κοινής γνώμης, η οποία προσανατολίζεται μόνο σε συγκεκριμένα ζητήματα και αλλάζει εύκολα. Σε μια τέτοια πολιτική ατμόσφαιρα, οι πολιτικοί συνήθως επιλέγουν την εύκολη λύση και ακολουθούν τις επιταγές του κόσμου. Το τραγικό όμως είναι ότι ο λογαριασμός επιστρέφει πάντα τους πολίτες αλλά οι πολιτικοί τότε δεν έχουν καμία ευθύνη… Έτσι έγινε ακόμη και με ευρωπαϊκά κράτη (π.χ Σουηδία, Ισπανία), τα οποία για να μην τσαλακώσουν την ατζέντα της οικονομικής τους πολιτικής, υποβίβασαν την πανδημική κρίση και ουσιαστικά απαξίωσαν την τρίτη ηλικία την οποία άφησαν κυριολεκτικά ανυπεράσπιστη. Οι ηγεσίες τους αυτό τον υποβιβασμό επικοινώνησαν στην κοινή γνώμη στην αρχή…  για να παρουσιαστούν στο τέλος ενώπιον του τραγικού απολογισμού  «αιφνιδιασμένες»…

Η ικανότητα της απόφασης και το τίμημά της….

Πριν από πενήντα χρόνια περίπου, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Walter Lippman, ανησυχώντας για τις πολιτικές αποφάσεις πάνω στο παραπληροφορημένο λαϊκό αίσθημα έγραψε: «Θα είναι μοιραίο για την ίδια την επιβίωση του κράτους ως ελεύθερης κοινωνίας, αν την ώρα της απόφασης για τον πόλεμο και την ειρήνη, την ασφάλεια και την φερεγγυότητα, την επανάσταση και την τάξη, η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία μαζί με τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συμβούλους τους, χάσουν την ικανότητά τους να αποφασίζουν..»

Δυστυχώς, κατά την διάρκεια της πανδημίας αντί ηγετών εμφανίστηκαν αρκετοί ανεύθυνοι, επιπόλαιοι νάρκισσοι της εξουσίας που εναντιώθηκαν στην ελευθεροτυπία, στα συμπεράσματα της ίδιας της επιστήμης, στην προτεραιότητα προστασίας της ίδιας της ανθρώπινης ζωής έναντι της οικονομίας. Εναντιώθηκαν ουσιαστικά στην ευθύνη της αντιδημοφιλούς απόφασης… Χρησιμοποίησαν ως αντίδοτο της πανδημίας την λογοκρισία, την επιλεκτική μετάδοση των επιστημονικών δεδομένων-μέχρι το βαθμό που μπορούσαν-και τον υποβιβασμό του επικείμενου υγειονομικού κινδύνου.

Η «υγεία» της δημοκρατίας 

Για αυτό και είχε τόση αξία που εμείς οι Έλληνες είδαμε και ακούσαμε κατ’ ιδίαν το «χρονικό μιας πανδημίας» ώρα με την ώρα, μέρα με την μέρα. Δεν έγινε το ίδιο σε όλες τις πληττόμενες χώρες. Παράλληλα, είδαμε και ακούσαμε και την όποια αμφισβήτηση, τον όποιο προβληματισμό για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, για τις αστοχίες του κλ.π. Είναι ο μεγαλύτερος δείκτης υγείας για την δημοκρατία η έγκαιρη έκθεση στην πολύπλευρη πληροφόρηση. Αυτονόητο; Όχι.

Μην ξεχνάμε ότι ο «Tσιόρδας» των Η.Π.Α, Antony Fauci έχει εξαφανιστεί από τα παραδοσιακά τηλεοπτικά μέσα της χώρας του και αναγκάστηκε να επικοινωνήσει τις ανησυχίες του για τον τρόπο επανεκκίνηση της αμερικανικής οικονομίας μέσα από συνεντεύξεις social media σε γνωστούς ηθοποιούς.

Η απογύμνωση των λαϊκιστών…

Ευτυχώς στην εποχή μας, η ελευθεροτυπία, η έκφραση της εμπεριστατωμένης επιστημονικής άποψης, η πολιτική κριτική ταξιδεύουν γρήγορα. Περνούν σύνορα και απογυμνώνουν τους ανάξιους λαϊκιστές και την λογοκρισία τους: το αγαπημένο εργαλεία της παραπλανητικής πολιτικής τους. Η αποτυχία τους στην διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από συμψηφισμούς και αριθμητικές αναλογίες. Θα ήταν άλλωστε προκλητικό να αποτιμούμε την απώλεια της ανθρώπινης ζωής σε μια χώρα με σημείο αναφοράς τον συνολικό πληθυσμό, τον γηραιό πληθυσμό κλ.π., καθώς κάτι τέτοιο θα σήμαινε την σχετικοποίηση της ανθρώπινης ζωής ως προς την αξίας προστασίας της. Ο τραγικός απολογισμός του  κορονοϊού  φαίνεται να απογύμνωσε τους λαϊκιστές και να τους αποστέρησε σημαντικό κομμάτι της ρητορικής τους..

Τι θα γίνει τώρα με τον πρόβλημα στην παγκόσμια οικονομία είναι το μεγάλο ερώτημα: θα βρουν άραγε ευήκοα ώτα οι εύκολες λύσεις αυτήν την φορά…;

Κλήση